Το χαρτί παπιέ μασέ (Papier-mâché) και πως το κατασκευάζουμε

Παπιέ Μασέ (Papier-mâché) είναι η γαλλική ονομασία του πεπιεσμένου χαρτιού (ακριβής μετάφραση μασημένο χαρτί). Είναι μια τεχνική που υπάρχει από τον 16ο αιώνα και βρίσκει δεκάδες εφαρμογές σε όλες τις μορφές πλαστικών τεχνών. Με την τεχνική παπιέ μασέ φτιάχνονται γύψινα εκμαγεία, εγχειρίδια, θεατρικά σκηνικά, κουτιά. Σε ορισμένες περιπτώσεις με πιεσμένο χαρτί γίνονται ακόμα και έπιπλα και φωτιστικά, τα οποία δύσκολα διακρίνονται από τα πραγματικά.

Μέθοδοι παρασκευής

 

Γενικά υπάρχουν 3 βασικές τεχνικές κατασκευής από παπιέ μασέ

 

• Επικόλληση επανειλημμένων στρώσεων βρεγμένων μικρών κομματιών χαρτιού πάνω σε προετοιμασμένο αντικείμενο. Προορίζεται κυρίως για εκμαγεία και καλούπια. Στην μορφή αυτή μπορεί να υπάρχουν από μερικές έως 100 στρώσεις χαρτιού. Το πιο βολικό χαρτί για αυτές τις κατασκευές είναι από εφημερίδα και μερικές φορές δεν χρειάζεται να προστεθεί κόλλα.
• Κατασκευές από υγρή χάρτινη μάζα. Αρχικά το χαρτί κόβεται σε μικρά κομμάτια σαν χαρτοπόλεμος. Προστίθεται ζεστό νερό και αφήνεται για ένα 24ωρο σε δροσερό μέρος. Στο πολτό προσθέτουμε κόλλα. Το αποτέλεσμα είναι μια ελαστική κρεμώδης ζύμη που πλάθεται ή χρησιμοποιείται είτε σε προετοιμασμένη φόρμα.
• Χαρτοπολτός εμπλουτισμένος με κόλλα υπό πίεση. Δημιουργεί τις πιο στιβαρές κατασκευές αλλά χρειάζεται εξοπλισμό να παρασκευαστεί. Στην τέχνη απλά χύνεται ο πολτός και κατασκευάζεται ένα μοντέλο το οποίο μετά ξύνεται και σοφατίζεται με άλλα υλικά, συνήθως ξυλοπολτό ή γύψο.

 

Φυσικά το χαρτί δεν είναι απαραίτητα το μόνο υλικό που πέφτει μέσα σε αυτούς τους πολτούς. Ο γύψος και το πριονίδι είναι πολύ συνηθισμένα πρόσθετα στους πολτούς, ανάλογα με τις ανάγκες της κατασκευής. Πολύ συχνά στα μεσαία στρώματα μιας κατασκευής ενισχύεται με στρώσεις γάζας για να αντοχή όντας ελαστικό.

Προετοιμασία για μια βασική κατασκευή

Οι κατασκευές από χαρτί πάντα θέλουν χώρο και πολύ συχνά λερώνουν. Οπότε καλό είναι να γίνονται σε μεγάλο άδειο τραπέζι. Σε επιφάνια εργασίας που να μπορεί να καθαριστεί εύκολα από την κόλλα που θα πέσει. Επειδή το χαρτί στεγνώνει και κολλάει γρήγορα καλύτερα να έχετε υπερεπάρκεια σε υλικά και εργαλεία πριν ξεκινήσετε. Στην κατασκευή θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε γυμνά χέρια που θα λερωθούν από κόλλες. Αυτό δύσκολα θα αποφευχθεί γιατί τις περισσότερες φορές τα γάντια κολλάνε άσχημα στον πολτό.

Υλικά για μια απλή κατασκευή

Σίγουρα θα χρειαστεί πολύ χαρτί και η εφημερίδα στις περισσότερες φορές δίνει τον πιο βολικό χαρτοπολτό.

Φυσικά θα χρειαστεί κόλλα όπου προτείνεται η αλευρόκολλα ή κόλλα για ταπετσαρίες. Υπάρχουν πολλές κόλλες εμπορίου με διάφορες χημικές συνθέσεις αλλά πάντα το φυσικό είναι το πιο ασφαλές για τα χέρια.

Μπορείτε να κατασκευάσετε εσείς μια καλή κόλλα με τον ακόλουθο τρόπο

Παράγοντας φυσική κόλλα για κατασκευές με χαρτί

Θα χρειαστούν μισή κούπα κρύο νερό, μισή κούπα αλεύρι και μισή κούπα βραστό ζεστό. Ακόμα θα χρειαστούν 3/4 κουταλάκι γλυκού αλάτι.

Σε ένα κατσαρολάκι ζεσταίνετε το μισό από το νερό. Σε ένα άλλο μπολ ανακατέψτε καλά το αλεύρι, το κρύο νερό και το αλάτι. Αδειάστε το περιεχόμενο του μπολ μέσα στο κατσαρολάκι με το ήδη ζεστό νερό. Ανακατεύετε συνεχώς μέχρι να βράσει. Μετά από 5 λεπτά βρασμού, κατεβάστε το κατσαρολάκι και αφήστε να κρυώσει 15 λεπτά σε θερμοκρασία δωματίου και άλλα 10 λεπτά στο ψυγείο. Η κόλα είναι έτοιμη για χρήση.

Γενικές συμβολές για κατασκευές πάνω σε αντικείμενα

Εάν θέλετε  να καλύψετε ένα αντικείμενο το οποίο θα παραμείνει μέσα στην κατασκευή απλά πασαλείψτε το με κόλα. Αν όμως θέλετε να το αφαιρέσετε μόλις σφίξει η κατασκευή κολλήστε τα πρώτα στρώματα χαρτιού προσθέτοντας λίγη βαζελίνη ή λάδι. Εφόσον δεν θέλετε να λαδώσει η κατασκευή τότε χρησιμοποιήσετε μερικές στρώσεις απλού χαρτιού μέ καθαρό νερό και χρησιμοποιήστε την κόλα στις επόμενες. Αν το αντικείμενο είναι ευπαθές τότε μπορείτε απλά να το τυλίξετε με 2-3 στρώσεις μεμβράνη κουζίνας.