Προεδρικό Μέγαρο

Η περιοχή όπου βρίσκεται το Προεδρικό Μέγαρο ήταν μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα έξω από το σχέδιο πόλεως της πρωτεύουσας. Τα Ανάκτορα, σημερινή Βουλή, ήταν το όριο της πόλης προς Ανατολάς. Πίσω από αυτό απλώνονταν άκτιστες εκτάσεις, χωράφια και περιβόλια. Τα μόνο κτίρια που διακρίνονται στους χάρτες της εποχής είναι το Μέγαρο της Δουκίσσης Πλακεντίας “Ιλίσια” (σημερινό Βυζαντινό Μουσείο) και η Μονή Πετράκη, κτισμένα και τα δύο στην εξοχή μακριά από το κέντρο της πόλης. Χαρακτηριστικό είναι άλλωστε ότι όταν το 1854 αποφασίζεται η ίδρυση ορφανοτροφείου θηλέων κάτω από την προστασία της Βασίλισσας Αμαλίας, το οικόπεδο που επελέγη βρισκόταν δίπλα ακριβώς στο σημερινό Προεδρικό Μέγαρο. Το ορφανοτροφείο “Αμαλιείον” (κατεδαφισμένο σήμερα) βρισκόταν μεταξύ των οδών Ηρώδου Αττικού, Λυκείου και Στησιχόρου. Άκτιστα επίσης παρέμεναν και τα επί του άξονα της λεωφόρου Κηφισίας (σημερινή Βασιλίσσης Σοφίας) οικόπεδα τα οποία το κράτος προόριζε για την ανέγερση υπουργείων.

Στις αρχές του 1870, το δημόσιο επέτρεψε την πώληση οικοπέδων σε ιδιώτες. Κτίζονται τότε τα πρώτα ιδιωτικά μέγαρα που στεγάζουν τις μεγαλοαστικές οικογένειες της Αθήνας. Κατά τη δεκαετία του 1890 ανατίθεται στον αρχιτέκτονα Έρνεστ Τσίλλερ η οικοδόμηση του Ανακτόρου του Διαδόχου (σημερινό Προεδρικό Μέγαρο), στη θέση όπου βρισκόταν ο βασιλικός λαχανόκηπος. Το οικόπεδο καταλαμβάνει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο μεταξύ των οδών Ηρώδου Αττικού, Αραβαντινού, Ησιόδου, Μελεάγρου και Διοχάρους (σημερινή Βασιλεώς Γεωργίου Β΄).

Σήμερα που η Αθήνα επεκτάθηκε, το Προεδρικό Μέγαρο βρίσκεται στο κεντρικότερο σημείο της πόλης, πίσω από τον Εθνικό κήπο και το Κοινοβούλιο, στα όρια ακριβώς του ιστορικού κέντρου και της νέας πόλης.

Η οδός Ηρώδου Αττικού που φιλοξενεί το Μέγαρο, δεν είναι μόνον ένας από τους ωραιότερους δρόμους της πόλης, αλλά είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πολιτική και κοινωνική ζωή αυτού του τόπου, αφού πέραν του Μεγάρου, φιλοξενεί και το Μέγαρο Μαξίμου όπου βρίσκεται το γραφείο του εκάστοτε Πρωθυπουργού.

Το Προεδρικό Μέγαρο καταλαμβάνει συνολική έκταση 27 περίπου στρεμμάτων, μεγάλο τμήμα της οποίας κατέχει ο κήπος. Στην κύρια όψη του κτιρίου, επί της Ηρώδου Αττικού, βρίσκεται η επίσημη είσοδος του Μεγάρου. Η ανεπίσημη είσοδος βρίσκεται επί της Βασιλέως Γεωργίου Β΄.